Odwiedziny w GAL Pays de Langres

LGD—Przyjazne Mazowsze wraz  przedstawicielami mazowieckich lokalnych grup działania w dniach 25-29 października 2016 r. odbyła wizytę studyjną do Szampanii. Celem wyjazdu było poznanie zasad funkcjonowania programu Leader we Francji, dobrych praktyk i nawiązanie kontaktów. Chcąc zrozumieć zasady funkcjonowania  i finansowania francuskich LGD (GAL) dobrze jest poznać strukturę administracyjną tego kraju.

Reforma administracyjna weszła w życie 1 stycznia 2016 roku i w wyniku niej zmniejszono liczbę regionów.

Reforma administracyjna weszła w życie 1 stycznia 2016 roku i w wyniku niej zmniejszono liczbę regionów.

Reforma ta spowodowała spowolnienie realizacji inicjatywy Leader.

Reforma ta spowodowała spowolnienie realizacji inicjatywy Leader.

We Francji obowiązuje zdecentralizowane zarządzanie Leaderem. Zarządzający PROW na poziomie kraju nie zarządzają Leaderem, wg informacji Hannane Allali tamtejsze Ministerstwo Rolnictwa zbiera informacje, wspomaga lokalne grupy dziania, organizuje szkolenia, ale nie zarządza inicjatywą LEADER.

We Francji są trzy główne podmioty realizujące inicjatywę Leader:

- Rada regionalna, organ zarządzający funduszami;

- Agencja Płatnicza (ASP), pośrednicząca w zwracaniu płatności z funduszu Leadera i odpowiedzialna za przeprowadzanie inspekcji;

- Lokalna Grupa Działania (GAL) wyposażona w Komitet programowania.

GAL Pays de Langres, którą odwiedziliśmy jako pierwszą grupę w Szampanii jest jedną z 15 GAL, a w całym regionie funkcjonują 32 grupy. GAL Pays de Langres obejmuje 168 gmin (tamtejsza gmina to odpowiednik naszego sołectwa), obszar zamieszkuje 47 tys. mieszkańców, gęstość zaludnienia 21 mieszkańców/ km2. Grupa ta bierze udział już w 4 edycji Programu Leader. W Leaderze II –zajmowała się rewitalizacją, w Leader+ kontynuowała renowację dziedzictwa kulturowego i finansowała inwestycje w kulturze. W ubiegłej edycji jej Strategia preferowała animacje w kulturze, oś gospodarczą, w tym usługi dla społeczeństwa.

Innowacyjność projektów

Obecnie nasi gospodarze przestali koncentrować się na inwestycjach. Informacja o możliwości korzystania ze środków GAL najczęściej zamieszczana jest w prasie. Nabór wniosków trwa cały okres programowania, nie ma ogłaszania konkursów.

Główne działania w LSR GAL Pays de Langres w latach 2014-2020 to:

• Dziedzictwo kulturowe – wykorzystanie walorów obszaru, aktywizacja lokalna

• Terytorialny rozwój gospodarczy w celu przyjęcia i zatrzymania odpływu mieszkańców

• Usługi – wykorzystanie zasobów ludzkich

• Współpraca między młodzieżą i deputowanymi.

LSR 2014-2020 nie uwzględnia odnowy wsi, obejmuje głównie usługi dla ludności i animacje. Wartość dofinansowania projektu wynosi do 50 % kosztów kwalifikowalnych. Interpretacja tych kosztów bywa trudna dla beneficjanta stąd nieodzowna jest pomoc biura.

Jednak, aby projekt otrzymał dofinansowanie musi być innowacyjny. Jest to podstawowe założenie LSR. W GAL Pays de Langres wypracowano definicję innowacyjności, nie chodzi im o innowacje technologiczne, ale opowiadają się za nowatorskimi rozwiązaniami problemów lokalnej społeczności. W Leaderze musi być wartość dodana - jest nią innowacja. Projekt jest innowacyjny jeśli spełnia 3 warunki:

• Wprowadza nowe rozwiązania

• Gwarantuje współpracę między partnerami projektu

• Obejmuje współpracę z podmiotami spoza terytorium- wykracza poza dany obszar.

Zdaniem Elise Bourgueil - odpowiedzialnej za realizacje Leadera w GAL Pays de Langres w ocenie projektu ważny jest jego kontekst, jakim potrzebom odpowiada. Wdrażanie projektu musi być wspólne, wymagana jest współpraca partnerów, projekt musi obejmować większe terytorium. Już na etapie wstępnym badają czy podejście w projekcie jest kolektywne, czy wykorzystuje zasoby lokalne, czy wynik operacji jest dostępny dla wszystkich, czy w efekcie przynosi danemu terytorium coś nowego. Aby wybierać dobre projekty zorganizowano warsztaty z zakresu innowacji dla oceniających wnioski. Ponadto wypracowano narzędzia pozwalające na ocenę projektu już na etapie pomysłu, wstępnych założeń. Praca nad projektem rozpoczyna się w biurze GAL, gdzie pracownik potencjalnemu beneficjentowi zadaje szereg pytań ze „specjalnego przewodnika”, aby ustalić czy projekt spełnia warunki innowacyjności. Po tej rozmowie wniosek jest dopracowany i kierowany do zespołu technicznego, który szczegółowo sprawdza innowacyjność. Ten zespół inżynierów wpiera Komitet programowy, (odpowiednik naszej Rady). Wyniki prac zespołu technicznego są wysyłane do członków Komitetu programowego, który w GAL Pays de Langres liczy 24 osoby.  

Beneficjenci zapraszani są do zaprezentowania swoich projektów przed Komitetem programowania. Członkowie Komitetu mogą zadawać pytania, wymienić się swoimi uwagami przed podjęciem decyzji w sprawie przyznania lub nie przyznania grantu z podejścia LEADER.

Praktycznie beneficjent w ciągu 15 minut prezentuje swój projekt Komitetowi, który ma prawo zadawania pytań – przez ok. 15 minut. Potem przez 15 minut organ ten deliberuje nad projektem i podejmuje decyzję w głosowaniu tajnym.

Całkowity okres przygotowania i oceny projektu wynosi 3 miesiące (od spotkania z pracownikiem do ostatecznej oceny). Komitet zbiera się 3-5 razy w roku, czas jego posiedzeń wynosi od 18 godzin w poszczególnych gminach obszaru.

 

Komitet programowania w GAL Pays de Langres składa się z dwóch kolegiów:

- wybranych przedstawicieli Kolegium Wspólnot gmin, miasta Langres i Chalindrey Bourbonne-les-Bains (10 członków i 10 zastępców członków);

- Kolegium przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego wybranych poprzez Terytorialną Radę Rozwoju. To Kolegium ma większość w Komitecie programowania (14 członków i 14 zastępców członków).

Przewodniczący : Dominique Thiébaud, reprezentuje kolegium wspólnot

Wiceprezes Guy DURANTET, représetant społeczeństwo obywatelskie

Komitetowi Programowania przewodniczy członek wybrany przez kolegów na cały czas trwania programu.

Gospodarze zaprezentowali nam najbardziej innowacyjne projekty

Do najciekawszych projektów pan Yves Doucey – prezes Rady Regionu ds. Rozwoju Terytorialnego zaliczył badanie słabych ogniw w funkcjonowaniu ponad 70 firm na obszarze GAL oraz podjęcie działań podnoszących kompetencje menadżerów/kierowników w badanych firmach. Do przeprowadzenia szkoleń wykorzystano tych menadżerów, którzy byli najbardziej kompetentni.

Zaprezentowano takie projekty jak:

• „Przystanek na żądanie i kiosk mobilności” – firmy taksówkowe dostarczają samochody (ok. 20 samochodów) do obsługi mieszkańców. Firmy do obsługi wybierane są w drodze przetargu. W programie uczestniczy 149 gmin (wsi). Innowacyjność polega na stworzeniu transportu publicznego, nie formie regularnych przejazdów, ale na żądanie klienta dostosowane do jego indywidulanych potrzeb, koszt przejazdu 1 odcinka trasy niezależnie od jego długości wynosi 3 euro za osobę. Przewożą rocznie 8 tys. osób. Projekt funkcjonuje od 5 lat, dzięki partnerstwu: departamentu, gmin i użytkowników. Koszty są równoważone przez przychody. Zainteresowani transportem korzystają ze specjalnej aplikacji internetowej lub dzwonią do osoby zajmującej się logistyką.

• Rozwój turystyki w Langres – wykorzystanie walorów obszaru w rozwoju turystyki istworzenie Strategii Turystycznej do realizacji w ciągu 10 lat. Strategia wykorzystuje atuty obszaru: bardzo dobrze funkcjonujące biuro informacji turystycznej, 8 km fortyfikacji, bardzo cenne zabytki, XI Park Naturalny, muzeum Denisa Diderota-ojca encyklopedii, ser Langres i wina, festiwal kostiumowy „Pies w piórach”, spotkania filozoficzne. Największa zaleta to dobra lokalizacja Langres. Strategia zakłada rozwój bazy turystycznej etapami.

W minionej perspektywie ze środków Leadera na potrzeby turystyki zrealizowano następujące projekty :

1. Rozbudowano stronę internetową,

2. Stworzono markę produktu lokalnego Zrobiono w Langres i organizuje się w miasteczku targi produktów lokalnych , zawsze w czwartki wieczorem,

3. Opracowano zasady sprzedaży turystom dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego,

4. Zorganizowano zwiedzanie Wieży de Navarre z użyciem audiobooków dla cudzoziemców,

5. Wykonano iluminacje świetlne w Wieżyde Navarre z myślą o turystach,

6. Zrealizowano projekt „Wizyta w mieście na hulajnodze” – dla podniesienia atrakcyjności oferty turystycznej skierowanej do rodziców  z dziećmi,

7. Utworzono wioskę fortyfikacji.

Miasteczko Langres liczy 8 500 mieszkańców, ale potencjał turystyczny ma imponujący. Na zakończenie uczestnicy wizyty odbyli spacer wzdłuż fortyfikacji, a Wieży Navarre w towarzystwie gospodarzy skosztowali lokalnych specjałów.

Tekst: Małgorzata Najechalska

W projekcie Innowacyjna Szampania partnerami LGD–Przyjazne Mazowsze są: LGD ”Wspólny Trakt”, LGD Stowarzyszenie Rozwoju Ziemi Płockiej oraz Stowarzyszenie Nasza Wkra.   

Wizytę zorganizowano w ramach projektu „Działalność  KSOW PROW 2014-200 – 2016 rok z Pomocy Technicznej.

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”