Ole! Z wizytą studyjną w Andaluzji - hiszpańskiej krainie słońca

Ole! Z wizytą studyjną w Andaluzji - hiszpańskiej krainie słońca

W dniach 2-6 kwietnia 2019 r. przedstawiciele dwóch lokalnych grup działania z Mazowsza uczestniczyli w pięciodniowej wizycie studyjnej w regionie Andaluzja w południowo-zachodniej Hiszpanii. Wizyta jest częścią międzynarodowego projektu współpracy „Co wieś to inna pieśń” współfinansowanego  ze środków Unii Europejskiej w ramach poddziałania 19.3 „Przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Projekt ten ma na celu upowszechnienie i rozwój produktów lokalnych na obszarze partnerów poprzez ich identyfikację i promocję w trakcie jego trwania. Liderem projektu oraz organizatorem wyjazdu jest Lokalna Grupa Działania – Przyjazne Mazowsze, natomiast partnerami w projekcie są: Stowarzyszenie Społecznej Samopomocy - Lokalna Grupa Działania (partner krajowy) oraz związek Mancomunidad de Desarrollo Condado de Huelva (partner zagraniczny).

W wizycie udział wzięli przedstawiciele Zarządu LGD-PM, rady decyzyjnej, członkowie obydwu Stowarzyszeń oraz laureaci konkursów na produkt lokalny, zorganizowanych w ramach prowadzonego projektu współpracy. Głównym celem wyjazdu było zapoznanie się z dobrymi praktykami występującymi na obszarze Mancomunidad de Desarollo Condado de Huelva,  z ich lokalnymi produktami oraz wymiana doświadczeń między partnerami projektu.

Pierwszego dnia wizyty po długiej podróży i dotarciu do hotelu w miejscowości Matalascanas, późnym wieczorem, spotkaliśmy się z całą polską grupą aby omówić program i główne priorytety wizyty.

Drugi dzień wizyty rozpoczął się od spotkania w siedzibie hiszpańskiego partnera Mancomunidad de Desarollo Condado de Huelva w miejscowości Bonares w prowincji Huelva,  gdzie przywitał nas Prezes zarządu Pan Juan Antonio Garcia Garcia wraz ze swoimi współpracownikami. Gospodarze przedstawili prezentację, dzięki której mogliśmy zapoznać się z kierunkami ich działania i głównymi celami. Przedstawiono w niej dane dotyczące głównych gałęzi rozwoju przemysłowego i ekonomicznego obszaru,informacje na temat produktów lokalnych oraz stworzonych sieci turystycznych.

Organizacja Mancomunidad de Desarollo Condado de Huelva została utworzona w 1991 r. Zrzesza dobrowolnie 15 gmin: Almonte, Bonares, Chucena, Escacena del Campo, Hinojos, Lucena del Puerto, Manzanilla, Moguer, Niebla, Palos de la Frontera, La Palma del Condado, Paterna del Campo , Rociana del Condado, Villalba del Alcor i Villarrasa, których wspólnym celem jest promowanie i wspieranie lokalnego rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturowego obszaru prowincji Huelva. Zajmuje obszar terytorialny o powierzchni około 2400 km2 i obejmuje około 106 818 mieszkańców (prawie 20% ogółu prowincji Huelva). Jest to terytorium o bogatym dziedzictwie historycznym, przyrodniczym i kulturowym. Głównymi polami działania Mancomunidad de Desarrollo Condado de Huelva jest:

- kształcenie zawodowe (m.in. prowadzenie praktyk, szkoleń i doradztwa zawodowego w zakresie zatrudnienia i aktywnego poszukiwania pracy), działania te mają na celu ułatwienie włączenia osób bezrobotnych poszukujących pracy poprzez poprawę ich kwalifikacji zawodowych;

- turystyka (działania sprzyjające rozwojowi firm turystycznych, sprzyjanie udzielaniu tym firmom kredytów, właściwe oznaczanie ścieżek górskich);

- promocja gospodarcza regionu (pomoc ekonomiczna);

- kultura (m.in. prowadzenie zajęć z malarstwa, rysunku oraz archiwum z zakresu dziedzictwa narodowego),

Głównymi zasadami, jakimi kieruje się organizacja są wartości lokalne, zrównoważony rozwój oraz walka ze zmianami klimatycznymi.

Ponadto Mancomunidad de Desarollo Condado de Huelva realizuje swoje działania również na polu społecznym poprzez promowanie równości płci. Aby zrealizować ten cel, przeprowadza różne działania przekrojowe oraz inne konkretne projekty. Ciekawym projektem, na który większość z nas zwróciła uwagę, jest projekt skierowany do kobiet,które opiekują się osobami starszymi i w ramach którego 30 kobiet otrzymało zatrudnienie oraz stałą pensję. Projekt współfinansowany jest w 50% z rządu centralnego i w 50% z rządu regionalnego. Od momentu powstania organizacja prowadzi także różne projekty o charakterze turystycznym, których celem jest podniesienie świadomości wśród ludności na temat ogromnego znaczenia zasobów dziedzictwa regionu oraz wykorzystanie tych zasobów do zwiększenia jego aktywności turystycznej.

Następnym punktem programu była wizyta w Castillo de Niebla, gdzie poznaliśmy część historycznego i monumentalnego dziedzictwa prowincji Huelva, w tym rzymski most, imponujące mury, kościół Santa Maria de la Granada, obecny Dom Kultury i Zamek Wizygotów. Następie odwiedziliśmy spółdzielnię wina Cooperativa Nuestra Senora del Socorro, gdzie prezes spółdzielni omówił proces produkcji wina, począwszy od zbiorów aż do butelkowania. Uczestnicy wizyty zobaczyli hale produkcyjne z imponująco wielkimi 82 silosami, każdy o pojemności 26400 litr, w których prowadzona jest fermentacja wina. W trakcie degustacji przedstawiono wina, które zdobyły nagrody na regionalnych i krajowych konkursach win. Spółdzielnia wina na modernizację hali produkcyjnej skorzystała z dofinansowania ze środków unijnych w wysokości 30%, pozostałe 70% były to środki własne (w tym regionalne).

Mancomunidad de Desarollo Condado de Huelva opracowało projekt pn. Szlak wina prowincji Huelva w celu stworzenia zróżnicowanego produktu turystycznego, w ramach którego można wyszczególnić wszystkie istniejące i potencjalne zasoby i usługi turystyczne regionu. Szlak wina integruje winnice, restauracje, hotele i pensjonaty, firmy świadczące usługi turystyczne oraz zasoby, które są bezpośrednio lub pośrednio związane ze światem wina i które mogą kwalifikować się do pakietów turystycznych.

Ostatecznym celem Szlaku Win Condado de Huelva jest certyfikacja Szlaku Wina Hiszpanii, która zapewnia zgodność z kryteriami jakości określonymi przez ACEVIN, co nadaje prestiż trasie, a także wpływa na promocję  na poziomie krajowym i międzynarodowym.

Jest to przykład dobrych praktyk dla lokalnych samorządów, ponieważ realizacja tego projektu przyczyniła się do zwiększenia liczby młodych ludzi, którzy wracają na obszar prowincji, zakładają swoje małe firmy lub zatrudniani są w już istniejących przedsiębiorstwach.

Drugi dzień zakończył się wizytą w gminie Rociana del Condado, gdzie odwiedziliśmy spółdzielnię owoców miękkich czerwonych aby zobaczyć proces odbioru, obróbki truskawek  i pakowania owoców oraz spróbować tego czerwonego przysmaku świeżo przywiezionego z pola.

Ze względu na zmiany wprowadzone przez organizatorów targów Donana Natural Live został zmieniony program naszej wizyty. Trzeci dzień rozpoczęliśmy od wizyty Muelle de las Carabeles w Moguer, zwiedziliśmy repliki średniowiecznych okrętów Santa Maria, Pinta i Nina, na których Krzysztof Kolumb wyruszył w 1492 r. na podbój Ameryki. Z Moguer wyruszyliśmy do Monasterio De Santa Maria w La Rabida (Klasztor Świętej Marii). W zabudowaniach można dostrzec różne style, zarówno gotyku jak i średniowiecznej architektury mauretańskiej. Przy budynkach klasztornych mieści się dziedziniec oraz muzeum, w którym zgromadzono liczne pamiątki związane z odkryciem Ameryki. Budynki klasztorne zajmują powierzchnię około 1850 m2. Krzysztof Kolumb przebywał w klasztorze dwa lata przed swoją pierwszą podróżą, po tym jak dowiedział się o odmowie zgody króla Ferdynanda i królowej Izabeli na podróż w poszukiwaniu Indii. W 1856 roku klasztor został uznany Narodowym Pomnikiem Hiszpanii. 

Po obiedzie razem z przewodnikiem Parku Narodowego Donana wyruszyliśmy specjalnym samochodem terenowym zwiedzać ogromne tereny Parku, który jest wpisany do Światowego Dziedzictwa UNESCO. Park Narodowy Doñana to prawdziwy ptasi raj i największy tego typu park w Hiszpanii. Znajduje się w prowincji Huelva. Liczne stada różnych gatunków ptaków mają tu idealne warunki do życia, można je obserwować w ich naturalnym środowisku i wspaniałej scenerii. Flamingi, gęsi, sępy, orły iberyjskie i wiele innych gatunków ptaków tych rzadkich jak i licznie występujących na półwyspie, tworzą skarb tej wyjątkowej krainy. Sporą część parku stanowią mokradła, które są schronieniem nie tylko flamingów. Pozostałe jego fragmenty to część pustynno-wydmowa i las śródziemnomorski, głównie sosnowy. W pobliżu parku leży miasteczko El Rocío, słynące z corocznego odpustu. W tym roku było ono gospodarzem tegorocznych Targów Donana Natural Live, na których swoje stoisko miał partner projektu „Co Wieś to inna Pieśń” grupa Mancomunidad de Desarollo Condado de Huelva.

Czwarty dzień wizyty w regionie Andaluzji rozpoczęliśmy od udziału właśnie ww. targach. Na wspólnym stoisku z partnerem hiszpańskim prezentowaliśmy produkty lokalne pochodzące z obszaru LGD-Przyjazne Mazowsze i Stowarzyszenia Społecznej Samopomocy LGD. Wśród nich były produkty kulinarne (wędliny z dziczyzny, miody, sery, domowe nalewki i olej rzepakowy ) oraz rękodzieło (chusty, serwety z haftami,) Po uroczystym otwarciu imprezy do naszego stoiska licznie przybyli przedstawiciele tamtejszych władz samorządowych, lokalnych grup działania oraz mieszkańcy okolicznych miejscowości. W trakcie imprezy uczestnicy mogli podziwiać pokaz dzikich koni. Targi Donana Natural Live są jednymi z największych targów w prowincji Huelva, w tym roku odbyły się w dniach 4-7 kwietnia. Po obiedzie wyruszyliśmy z miasteczka El Rocio do Moguer, aby tam zwiedzić drugi klasztor El Monasterio de Santa Clara (Klasztor św. Klary). Jest to jeden z najwybitniejszych zabytków Moguer, związanych z Krzysztofem Kolumbem. Po powrocie z wyprawy odkrywczej Krzysztof Kolumb i kilku jego współtowarzyszy spędzili pierwszą noc w tym klasztorze, wypełniając przysięgę złożoną podczas sztormu na morzu, który zagrażał zatopieniem statku Nina. Klasztor został założony w 1337 r. przez mniszki Klaryski oraz Alonso Jofre Tenorio, pierwszego pana Moguer i pierwszego patrona klasztoru. Jest on jednym z najstarszych klasztorów w Andaluzji. W 1931 r. został wpisany na listę pomników narodowych.

Ostatniego dnia wizyty odbyło się spotkanie ewaluacyjne z uczestnikami wizyty w celu podsumowania wizyty studyjnej oraz omówienia dalszych etapów realizacji międzynarodowego projektu współpracy. Ustalono przybliżony termin wizyty partnerów hiszpańskich na obszarze LGD-PM i SSS LGD oraz liczbę osób uczestniczących w planowanej wizycie. Podczas spotkania przeprowadzono również wśród uczestników ankietę ewaluacyjną a następnie omówiono jej wyniki. Dyskusje były bardzo ożywione, zrodziło się wiele ciekawych pomysłów na temat aktywizacji mieszkańców w tym grup de faworyzowanych na obszarze obydwu mazowieckich LGD.

Następnie, w drodze na lotnisko w stolicy Andaluzji – Sewilli, zwiedziliśmy centrum gorącego miasta Hiszpanii, pełnego atrakcji turystycznych oraz ciekawych imprez kulturalnych, gdzie na każdym rogu napotkać można wspaniałe budynki, wąskie interesujące uliczki czy fantastyczne azulejos.  Zwiedzanie rozpoczęliśmy od Placu Hiszpańskiego (Plaza de España), wchodzącego w skład Parque de Maria Luisa. To imponujący plac, który otaczają galerie w kształcie podkowy. Twórcą Placu Hiszpańskiego jest architekt  Aníbal Gonzáles. Różnorodność zdobień i form architektonicznych powodują, że jest to miejsce niezwykłe i nazywane bywa Hiszpańską Wenecją. Wzdłuż galerii rozmieszczone są ławki oraz ściany pokryte kolorowymi płytkami ceramicznymi azulejos. Przedstawiają one 48 hiszpańskich prowincji w kolejności alfabetycznej z najważniejszymi wydarzeniami w dziejach tego państwa.  Przez Plac Hiszpański płynie sztuczna rzeka, nad którą przebiegają cztery mosty, symbolizujące cztery królestwa - Kastylię, León, Navarrę oraz Aragonię. W centralnej części placu tryska fontanna, przynosząca orzeźwienie w upalne dni. Następnie odwiedziliśmy Alkazar (Real Alcázar de Sevilla), do którego weszliśmy przez Puerta de Leon, czyli Lwią Bramę. Ten kompleks pałacowy harmonijnie łączy kilka stylów architektonicznych i od wieków jest wizytówką stolicy Andaluzji. Jego początki sięgają XI w. W XIV wieku został rozbudowany przez chrześcijańskiego króla Piotra I Okrutnego. Sewilski Alkazar został w roku 1987 wpisany na listę światowego dziedzictwa narodowego UNESCO. Alkazar od wieków był wykorzystywany jako rezydencja kolejnych władców. Do dziś niektóre pomieszczenia są udostępniane rodzinie królewskiej podczas ich wizyt w mieście, co czyni Królewski Alkazar najdłużej funkcjonującą królewską rezydencją na świecie. W sercu pałacu znajduje się Dziedziniec Panien z podłużnym oczkiem wodnym, drzewkami pomarańczowymi i arkadami. Zachwycają również królewskie ogrody, gdzie występuje bogata roślinność.

Jednym z najważniejszych zabytków w Sewilli, jaki odwiedziliśmy była Katedra Najświętszej Marii Panny. Jest ona największym i jednym z najwspanialszych kościołów gotyckich na świecie. Powstała w miejscu meczetu zbudowanego przez muzułmańską dynastię Almohadów. Wnętrze katedry jest bogato zdobione, a na szczególną uwagę zasługuje ołtarz, uważany za największy na świecie. Jego wysokość wynosi ponad 27 m, a szerokość ponad 18 m. Ołtarz zbudowany jest z drewna i pokryty złotem. Przedstawia 45 drewnianych figur ilustrujących sceny z biblii. W centralnym punkcie ołtarza znajduje się rzeźba Marii Panny, która jest patronką Katedry. W katedrze znajduje się także grobowiec Krzysztofa Kolumba, podtrzymywany na ramionach przez 4 heroldów symbolizujących cztery królestwa.  

Tuż obok Katedry Najświętszej Marii Panny znajduje się La Giralda, czyli ogromna dzwonnica o wysokości ponad 97 m. Historia budynku jest związana z islamem, ponieważ pierwotnie dzwonnica była minaretem.

W godzinach popołudniowych udaliśmy się na lotnisko i tam pełni wrażeń oraz wzbogaceni o nowe doświadczenia wymienialiśmy swoje spostrzeżenia na temat niezwykłej krainy, która zachwyca swoją odmiennością nie tylko przyrodniczą ale i kulturową .

Opracowanie i zdjęcia: Monika Łabęcka i Agnieszka Matoblewska